• BEYAZ FASULYE ÖZÜ (BFÖ)/EKSTRESİ:

Alfa-amilaz (α-amilaz) karbonhidrat metabolizmasında önemli rol oynayan ve pankreastan salgılanan bir enzimdir. Karbonhidratın vücuda alınmasını engellemek için potansiyel bir hedef mekanizmayı oluşturur. Karbonhidratı metabolize eden biyoaktif maddeler (amilaz ve glukosidaz), kilo verme ve metabolik sağlık alanında kullanılmak üzere umut vermektedir. Beyaz fasulye özü (Phaseolus vulgaris L.) alfa-amilazı bloke eden üç form  içerir (α-AI1, α-AI2 ve α- AI3) ancak alfa-amilaz 1 inhibitörünün α-AI1’in insanlarda pankreatik alfa-amilaz enzimine bağlanarak etkisini inhibe ettiği gösterilmiştir. Bu şekilde karbonhidratın sindirilmeden vücuttan atılmasını sağlamaktadır. Beyaz fasulye özü içeren destekler karbonhidrat emilimi ve sindirimini, alfa-amilazın ektivitesini engelleyerek, kilo kaybı ve metabolik sağlık üzerine olumlu etkilerde bulunduğunu gösteren bir dizi hayvan ve insan çalışmaları bulunmaktadır.

Hayvan çalışmalarından kanıtlar:

• Kilo kaybı ve vücut kompozisyonu: Kontrol grubu ile kıyaslandığında kilo kaybı ve kilo almayı anlamlı şekilde engellediğini gösteriyor. Elde edilen bulgular etkisinin doz ve uygulama süresiyle doğru orantılı olduğunu destekliyor.

 

• Kalp sağlığı üzerine etkileri: Kan şekeri, trigliserid ve kolesterol üzerine etkileri araştırıldığında kan şekeri düzeyinde iyileşme sağlamasına rağmen insülin düzeylerini etkilemediği  ancak insülin direncinde iyileşme sağladığı görülmüş. Yüksek doz ve uzun süre uygulandığında total kolesterol, trigliserid ve LDL düzeylerini düşürmeye yardımcı olduğu yine hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar arasında.

 

• Bağırsak mikrobiyotası ve metabolizma: Son yıllarda mikrobiyota çalışmaları, yaşam tarzı değişiklikleriyle sağlığı düzeltebilecek bir alan olması dolayısıyla, dikkate değer oranda ilgi çekiyor. İnsan çalışması olmamasına rağmen, hayvan deneyleri bağırsak mikrobiyotası üzerinde BFÖ’nün yararlı etkileri olduğuna dair kanıtlar sunuyor.

 

 

• Oksidatif stres: Obezite kaynaklı oksidatif stres sağlık sorunlarına ve hastalıklara yol açmada anahtar rol oynuyor. Ayrıca oksidatif stresin kendisi de obezitenin oluşmasına yardım ederek bir kısır döngüye neden oluyor. Yüksek yağlı beslenmede proteinlerde oksidatif hasar meydan gelirken (protein karbonilasyonu) , BFÖ verilen grupta bu hasar anlamlı düzeyde azalıyor. Ayrıca BFÖ, iki kardiyak antioksidan enzimin (katalaz redüktaz ve glutatyon redüktazın) düzeylerini arttıyor ancak damarlara yağın yerleşmesini önleyen NADH’ı etkilemiyor. İstatiksel olarak anlamlı düzeyde olmasa da yüksek yağlı beslenmenin tetiklediği protein karbonilasyonunu da azaltıyor. Bunlar kalp sağlığı üzerine olumlu etkileri olabileceğine işaret ediyor.

İnsan çalışmalarından kanıtlar:

• Fazla kilolu ve obez bireylerde BFÖ’nün kilo verme ve vücut kompozisyonu üzerindeki etkisini araştıran çalışmalar günde 445 mg’dan 3000 mg’a dek dozlarda, 28-84 gün aralığında ve sayısı 10 ile 120 katılımcı ile yapılmış olup çalışmaların çoğu yüksek kanıt değeri sunan randomize ve çift kör çalışmalar olup katılımcılar günlük kalori alımı ayarlanarak BFÖ’nün etkisi araştırıldığında ortalama kilo kaybının 1,8 ile 3,5 kg aralığında ve ortalama 2,6 kg olduğu görülmüş.

İnsan çalışmalarından elde edilen sonuçlar BFÖ’nün geleneksel zayıflama yöntemlerine özellikle yüksek doz ve uzun süre dahil edildiğinde cilt altı yağ kalınlığında (kol, sırt, karın ve kalça bölgelerinde) azalma ve  anlamlı kilo kaybı sağladığı net olarak görülüyor. Buna ek olarak karbonhidratı daha fazla tüketenlerde daha fazla kilo kaybı sağladığı ve ayrıca tüketilen besinlerden alınan enerjinin azalmasını sağladığını düşündürüyor.

• Kalp sağlığı üzerine etkileri: İnsan çalışmalarında yüksek dozlarda trigliserid düzeylerinde düşme olmasına rağmen, açlık kan şekeri,HbA1C, Total kolesterol ve LDL düzeylerinde anlamlı değişiklik elde edilmediğini gösteriyor.

BFÖ’nün beyaz ekmeğin glisemik indeksi üzerine etkisi araştırıldığında, normal kilolu, sağlıklı, kan şekeri problemi olmayan katılımcılarla yapılan bir çalışmada, katılımcılardan tereyağlı (içine toz formda karıştırılmış olarak) beyaz ekmek (50 gr net karbonhidrat)’den oluşan öğünün hemen öncesinde  ve 1500, 2000 ve 3000 mg BFÖ tüketmeleri isteniyor. 3000 gr eklenen grupta  BFÖ almayan grupla kıyaslandığında glisemik indekste %34’lük azalma gözleniyor. Bu çalışmadan çıkan sonuç yüksek dozda ve toz formunda yiyecekle beraber tüketildiğinde yiyeceklerin glisemik indeksini düşürme yanında, insülin direnci ve kan şekeri yüksekliği durumlarında kullanımı açısından umut vaadediyor.  Bir diğer çalışma ekmekteki karbonhidratın emilimini üçte bir oranında azalttığını gösteriyor. Total serum protein, albumin, glukoz, ürik asit ve kreatinin değerleri çalışmaların tümünde değişmeden kalıyor ve bu da ürünün güvenliğini kanıtlıyor.

Referanslar:
• It’s No Has Bean: A Review of the Effects of White Kidney Bean Extract on Body Composition and Metabolic Health Nutrients. 2020 May; 12(5): 1398. Published online 2020 May 13. doi: 10.3390/nu12051398
• Prebiotic inulin‐type fructans and galacto‐oligosaccharides: definition, specificity, function, and application in gastrointestinal disorders Review article 28 February 2017 https://doi.org/10.1111/jgh.13700
• Prebiotics from acorn and sago prevent high-fat-diet-induced insulin resistance via microbiome–gut–brain axis modulation https://doi.org/10.1016/j.jnutbio.2019.01.011

• The Effect of Psyllium Husk on Intestinal Microbiota in Constipated Patients and Healthy Controls Int. J. Mol. Sci. 2019, 20(2), 433; https://doi.org/10.3390/ijms20020433
• Effects of Chromium Picolinate Supplementation on Cardiometabolic Biomarkers in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus: a Randomized Clinical Trial Clin Nutr Res. 2020 Apr; 9(2): 97–106. Published online 2020 Apr 24. doi: 10.7762/cnr.2020.9.2.97